W Europie bezpieczenstwo i zdrowie pracowników sa chronione dzieki podejsciu opartemu na ocenie ryzyka i zarzadzaniu nim. Aby ocena ryzyka zawodowego była skuteczna, wszyscy zainteresowani musza dobrze rozumiec kontekst prawny, koncepcje, sam proces oceny ryzyka oraz role głównych podmiotów zaangazowanych w ten proces.
Role i obowiązki pracowników
Ważne jest, żeby w ocenie ryzyka uczestniczyli pracownicy. Znają oni problemy i posiadają szczegółowe informacje o rzeczywistej sytuacji podczas wykonywania przez nich zadania lub czynności, a więc powinni być zaangażowani w taką ocenę. Ich wiedza praktyczna lub kompetencje często także są potrzebne do opracowania możliwych do zrealizowania środków zapobiegawczych.
Uczestnictwo pracowników jest nie tylko prawem, ale ma również fundamentalne znaczenie dla zapewnienia skuteczności i wydajności zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy przez pracodawców.
Pracownicy i/lub ich przedstawiciele mają prawo/obowiązek:
- konsultacji w sprawach dotyczących organizacji oceny ryzyka oraz wyznaczenia osób wykonujących to zadanie
- uczestniczenia w ocenie ryzyka
- powiadamiania przełożonych i pracodawców o zauważonym ryzyku
- informowania o zmianach w miejscu pracy
- informowania się o zagrożeniach dla ich zdrowia i bezpieczeństwa oraz o środkach wymaganych do wyeliminowania lub ograniczenia tych zagrożeń
- włączania ich w proces podejmowania decyzji w sprawie wprowadzanych środków zapobiegawczych i środków ochrony
- zwracania się do pracodawcy z prośbą o wprowadzenie odpowiednich środków i przedstawiania propozycji zminimalizowania zagrożeń lub zlikwidowania ich u źródła
- współpracy, aby pomóc pracodawcy w zapewnieniu bezpiecznego środowiska pracy
- szkolenia/otrzymywania instrukcji dotyczących wprowadzanych środków
- troszczenia się w miarę możliwości o zdrowie i bezpieczeństwo swoje oraz innych osób, których dotyczą skutki ich działań zgodnie ze szkoleniem i instrukcjami otrzymanymi od pracodawcy
Ponadto ważne jest przeszkolenie przedstawicieli pracowników, żeby rozumieli, na czym polega ocena ryzyka i jaka odgrywają w niej rolę.
Narzędzia OiRA zapewniają różne możliwości zaangażowania i informowania pracowników i ich przedstawicieli, takie jak dzielenie się treścią narzędzi lub sprawozdaniami końcowymi lub w niektórych przypadkach bardziej rozbudowanymi podejściami. Sprawdź swoje krajowe narzędzia, aby zobaczyć różne opcje, takie jak szkolenia i zaproszenia do bezpośredniego udziału w ocenie ryzyka online.
Rola i obowiązki pracodawców
Pracodawcy powinni starannie przygotować się do tego, co zamierzają zrobić, aby wywiązać się ze swoich obowiązków dotyczących przeprowadzenia oceny ryzyka i wdrożyć środki niezbędne do zapewnienia bezpieczeństwa i zdrowia pracowników. Zaleca się, aby czynili to zgodnie ze wspomnianymi etapami:
- zlecanie, organizowanie i koordynowanie oceny;
- wyznaczenie kompetentnych osób do dokonywania ocen; osobą przeprowadzającą ocenę ryzyka może być:
- sam pracodawca;
- pracownik wyznaczony przez pracodawcę;
- zewnętrzny podmiot oceniający i usługodawca, jeśli w miejscu pracy brakuje kompetentnego personelu.
- konsultacje z przedstawicielami pracowników w sprawie ustaleń dotyczących wyznaczania osób, które będą dokonywać ocen;
- zapewnienie niezbędnych informacji, szkoleń, zasobów i wsparcia podmiotom oceniającym, którzy są pracownikami pracodawcy;
- zapewnienie odpowiedniej koordynacji między podmiotami oceniającymi (w stosownych przypadkach);
- angażowanie kierownictwa i zachęcanie pracowników do uczestnictwa;
- określenie ustaleń dotyczących przeglądu i zmiany oceny ryzyka;
- zapewnienie, by środki zapobiegawcze i ochronne uwzględniały wyniki oceny;
- zapewnienie, by ocena ryzyka została udokumentowana;
- monitorowanie środków ochronnych i zapobiegawczych w celu zapewnienia utrzymania ich skuteczności;
- informowanie pracowników lub ich przedstawicieli o wynikach oceny i wprowadzonych środkach (udostępnianie im dokumentacji).