Istnieją ku temu ważne powody. Jeżeli ocena ryzyka — początek podejścia skierowanego na zarządzanie bezpieczeństwem i higieną pracy — nie zostanie przeprowadzona prawidłowo lub w ogóle nie nastąpi, mało prawdopodobne jest określenie lub wprowadzenie właściwych środków prewencyjnych.
Co roku miliony osób w UE odnoszą urazy w miejscu pracy albo doznają tam poważnego uszczerbku na zdrowiu. Dlatego właśnie ocena ryzyka jest tak ważna, jest to sposób na zdrowe i bezpieczne miejsce pracy. Ocena ryzyka jest procesem dynamicznym, który umożliwia przedsiębiorstwom i organizacjom wprowadzenie proaktywnej polityki zarządzania zagrożeniami w miejscu pracy.
Z tego powodu ważne jest, żeby przedsiębiorstwa wszystkich typów i wielkości dokonywały regularnych ocen ryzyka. Właściwa ocena ryzyka obejmuje m.in. dopilnowanie, aby uwzględnione zostały wszystkie istotne rodzaje ryzyka (nie tylko oczywiste i bezpośrednie), sprawdzenie skuteczności przyjętych środków bezpieczeństwa, sporządzenie dokumentacji wyników oceny oraz regularne aktualizacje oceny.
Najważniejszym europejskim aktem prawnym odnoszącym się do oceny ryzyka jest dyrektywa ramowa 89/391. Dyrektywa ta została transponowana do prawodawstwa krajowego. Państwa członkowskie mają jednak prawo przyjmować bardziej rygorystyczne przepisy chroniące pracowników (z tego powodu należy sprawdzać konkretne przepisy prawa odnoszące się do oceny ryzyka w danym państwie).
Komisja Europejska opracowała ważne wytyczne mające pomóc państwom członkowskim, a także pracodawcom i pracownikom wywiązać się z ciążących na nich obowiązków w zakresie oceny ryzyka, określonych w dyrektywie ramowej 89/391. Informacje przedstawione w niniejszej części są oparte na tych wytycznych.
Definicje
Zagrożenia
Zagrożeniem może być wszystko — materiały, urządzenia, metody pracy lub stosowane praktyki — wszystko, co może spowodować wypadek lub chorobę.
Ryzyko
Ryzyko to małe lub duże prawdopodobieństwo, że ktoś może zostać poszkodowany w wyniku narażenia.
Ocena ryzyka
Ocena ryzyka zawodowego jest to proces szacowania ryzyka, jakie dla zdrowia i bezpieczeństwa pracowników wynika z zagrożeń w miejscu pracy. Polega na systematycznym badaniu wszelkich aspektów pracy i analizie:
ewentualnych przyczyn urazów lub uszkodzeń ciała
sposobów likwidacji zagrożeń, a jeżeli nie jest to możliwe,
środków zapobiegawczych lub ochronnych, które są lub powinny zostać wprowadzone w celu kontrolowania ryzyka.