Πώς διεξάγεται η εκτίμηση κινδύνου

Σε επίπεδο ΕΕ δεν υφίστανται παγιωμένοι κανόνες σχετικά με τον τρόπο διεξαγωγής της εκτίμησης κινδύνου (θα πρέπει να συμβουλευθείτε την νομοθεσία της χώρας σας όσον αφορά την εκτίμηση κινδύνου). Εντούτοις, κατά την προσέγγιση μιας εκτίμησης κινδύνου θα πρέπει πάντοτε να λαμβάνονται υπόψη οι εξής δύο αρχές:

• η διάρθρωση της εκτίμησης θα πρέπει να διασφαλίζει την κάλυψη όλων των συναφών πηγών κινδύνων και πιθανών κινδύνων (ούτως ώστε, π.χ. να μην παραμεληθούν εργασίες όπως η καθαριότητα που διεξάγονται ενδεχομένως εκτός κανονικού ωραρίου εργασίας ή δευτερογενείς όπως η κομποστοποίηση των απορριμμάτων)·

• μόλις προσδιοριστεί ένας κίνδυνος, η διαδικασία της εκτίμησης οφείλει να ξεκινήσει από τις βασικές αρχές της εξετάζοντας καταρχάς εάν μπορεί να εξαλειφθεί εντελώς.

Μια σταδιακή προσέγγιση της εκτίμησης κινδύνου

Οι κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ σχετικά με την εκτίμηση κινδύνου στην εργασία προτείνουν μια σταδιακή προσέγγιση που βασίζεται σε μια σειρά βημάτων. Δεν πρόκειται για τη μοναδική μέθοδο διεξαγωγής της εκτίμησης κινδύνου· υπάρχουν πολλές διαφορετικές μεθοδολογίες για την επίτευξη του ίδιου σκοπού. Δεν υπάρχει μόνο ένας «σωστός» τρόπος για την εκτέλεση μιας εκτίμησης κινδύνου καθώς διαφορετικές προσεγγίσεις μπορούν να αποδώσουν σε διαφορετικές περιστάσεις.

Στις περισσότερες επιχειρήσεις, κυρίως στις μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, μια απλή προσέγγιση της εκτίμησης κινδύνου σε πέντε βήματα που ενσωματώνει στοιχεία διαχείρισης κινδύνου, όπως η παρακάτω προσέγγιση, είναι συνήθως επιτυχής.

Βήμα 1. Προσδιορισμός των πηγών κινδύνων καθώς και των ατόμων που απειλούνται από αυτές

Αναζήτηση στον εργασιακό χώρο των παραγόντων εκείνων οι οποίοι θα μπορούσαν να προκαλέσουν βλάβη και προσδιορισμός των εργαζομένων οι οποίοι μπορεί να εκτίθενται σε κάποια πηγή κινδύνου.

Βήμα 2. Εκτίμηση των κινδύνων και καθορισμός προτεραιοτήτων

Υπολογισμός των πηγών κινδύνου (της σοβαρότητας και της πιθανότητας πρόκλησης βλάβης…) και καθορισμός προτεραιοτήτων με βάση τη σοβαρότητα του κάθε κινδύνου.

Βήμα 3. Λήψη αποφάσεων σχετικά με προληπτική δράση

Προσδιορισμός των κατάλληλων μέτρων ώστε οι κίνδυνοι να εξαλειφθούν ή να τεθούν υπό έλεγχο.

Βήμα 4. Ανάληψη δράσης

Θέσπιση μέτρων πρόληψης και προστασίας μέσω ενός σχεδίου που θα καθορίζει προτεραιότητες.

Βήμα 5. Παρακολούθηση και αναθεώρηση

Η εκτίμηση πρέπει να αναθεωρείται ανά τακτά διαστήματα, ώστε να διασφαλίζεται η ενημερότητά της.

Ωστόσο, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι υπάχουν και άλλες μέθοδοι οι οποίες λειτουργούν εξίσου καλά, ιδιαίτερα για πιο περίπλοκους κινδύνους και συνθήκες. Η επιλογή της προσέγγισης της εκτίμησης εξαρτάται από:

• τη φύση του χώρου εργασίας (π.χ. μόνιμες ή προσωρινές εγκαταστάσεις)

• το είδος της διαδικασίας (π.χ. επαναλαμβανόμενες λειτουργίες, εξελισσόμενες/μεταβαλλόμενες διαδικασίες, εργασία κατ' αίτηση)

• το είδος της εργασίας που εκτελείται (π.χ. επαναληπτική, περιστασιακή ή υψηλού κινδύνου)

• την τεχνική πολυπλοκότητα.

Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να κριθεί κατάλληλη μία ενιαία προσέγγιση που να καλύπτει όλους τους κινδύνους σε ένα χώρο εργασίας ή μια δραστηριότητα. Σε άλλες περιπτώσεις, διαφορετικές προσεγγίσεις μπορεί να κριθούν κατάλληλες για διαφορετικά μέρη ενός χώρου εργασίας.

Καταγραφή της εκτίμησης κινδύνου

Τα αποτελέσματα των εκτιμήσεων κινδύνου στην εργασία πρέπει να καταγράφονται. Μια τέτοια καταγραφή μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως βάση για:

• πληροφορίες οι οποίες θα διαβιβαστούν στους ενδιαφερόμενους

• παρακολούθηση για να αξιολογηθεί κατά πόσο έχουν θεσπιστεί τα απαραίτητα μέτρα

• αποδεικτικά στοιχεία για προσκόμιση σε εποπτικές αρχές

• τυχόν αναθεώρηση σε περίπτωση μεταβολής των συνθηκών.

Συνιστάται καταγραφή τουλάχιστον των ακόλουθων στοιχείων:

• όνομα και ιδιότητα του ατόμου (ή των ατόμων) που διεξάγει την εξέταση

• κίνδυνοι και πηγές κινδύνου που προσδιορίστηκαν

• ομάδες εργαζομένων που εκτίθενται σε συγκεκριμένους κινδύνους

• απαραίτητα μέτρα προστασίας

• στοιχεία που αφορούν τη θέσπιση μέτρων, όπως το όνομα του υπευθύνου και η ημερομηνία

• λεπτομέρειες για τις ρυθμίσεις παρακολούθησης και αναθεώρησης, συμπεριλαμβανομένων των ημερομηνιών και των ατόμων που είναι αρμόδια για αυτές

• στοιχεία σχετικά με τη συμμετοχή των εργαζομένων και των εκπροσώπων τους στη διαδικασία εκτίμησης κινδύνου.

Οι καταγραφές των εκτιμήσεων θα πρέπει να καταρτίζονται κατόπιν διαβούλευσης και συμμετοχής των εργαζομένων ή/και των εκπροσώπων τους και στη συνέχεια να διατίθενται προς ενημέρωση. Σε κάθε περίπτωση, οι ενδιαφερόμενοι εργαζόμενοι πρέπει να ενημερώνονται για το αποτέλεσμα κάθε εκτίμησης που αφορά τη θέση εργασίας τους και για τα μέτρα που πρόκειται να ληφθούν ως αποτέλεσμα της εκτίμησης.